Zaltbommel

Het zijn de hoogtepunten uit het bestuursakkoord (ZVV, SGP, VVD), de drie grote ambitieuze projecten waar het college tijdens deze raadsperiode (2022-2026) groots mee wilde uitpakken. De multifunctionele accommodatie (MFA) in Brakel, het nieuwe cultuurcluster in Zaltbommel en de ontwikkeling van het gebied rondom de Bossche Poort in Zaltbommel. Wat vol enthousiasme en met enige hoogmoed (hubris) werd gepresenteerd zorgt halverwege de raadsperiode voor veelal droeve en teleurgestelde gezichten. Een overzicht aan de hand van de structuur van een Griekse tragedie.

Proloog:
Het bestuursakkoord (22-26) spreekt nog vol trots over de drie grote projecten die moeten gaan plaatsvinden tijdens deze raadsperiode. Tijdens deze vier jaar gaan we vol aan de slag met het MFA, de Bossche Poort en het nieuwe Cultuurcluster met daarin een rol voor de St. Maartenskerk als kerk voor de stad. Ook de volgorde is al in kannen en kruiken, als gemeente richten we ons allereerst op Brakel, om vervolgens aandacht te besteden aan de Bossche Poort en ten derde aan de ontwikkeling van het nieuwe cultuurcluster. Vol goede moed werden er dan ook in 2022 de eerste stappen gezet om deze projecten te realiseren. Gesprekken met betrokken, startnotities, informatieavonden, locatiebezoeken en noem maar op, de mogelijkheden waren eindeloos en het budget 'passend'.

Intrige:
Desalniettemin bleek de wereld er een jaar later (2023) al heel anders uit te zien. Budgetten waren plots niet meer toereikend, kosten rezen de pan uit en plannen liepen vertraging op. In plaats van de ruime mogelijkheden werd de raad 'geadviseerd' om buiten deze drie grote projecten verder niets meer te willen uitvoeren. Een advies dat nog in datzelfde jaar werd bijgesteld naar het niet haalbaar verklaren van alle drie de projecten.

Bossche Poort
De plannen voor de Bossche Poort werden geminimaliseerd en ingeperkt (minder wooneenheden, faciliteiten en uitstraling), en vervolgens is het angstvallig stil gebleven met de benodigde bijbehorende ontwikkelingen. De geplande eerste fase betreft immers de sloop van Rabobank maar die staat in al zijn eigentijdse schoonheid nog altijd fier overeind. Het uitvoeren van de nieuwbouwplannen voor woningen van Prezzent laat daardoor op zich wachten, terwijl de aanpassingen voor een nieuwe entree (poort) op de tekentafel blijven liggen. Een geluk bij een ongeluk is dat de geplande parkeergarage waartegen de SP zich destijds al verzette inmiddels ook van de baan is.

Climax
MFA / CCZ
De 'topprioriteit' van de multifunctionele accommodatie vergt een lange adem. Dit burgerinitiatief dat inmiddels een decennium geleden werd opgestart wordt steeds minder realistisch. De voortekenen die zich eind 2023 al aandienden (zie ook het artikel 'Brakel debacle & de ballen van goud' hebben zich in 2024 dan ook duidelijk vertoont. Om onbegrijpelijke redenen heeft het college getracht de kritische (en terechte) kanttekeningen die de gemeenteraad en de insprekers in 2023 op tafel legde aan te pakken door het te bundelen met het CCZ.

Dit zorgde tijdens de carrouselvergadering van 4 april jl. voor een kafkaëske vergadering waarbij de spanning nog wat verder werd opgevoerd. Zo werd de raad voorgesteld om het MFA volledig te stoppen en wel door te gaan met het CCZ (iets met prioriteit?). Daarbij gaf wethouder Zondag doodleuk aan toch nog aan de onderhandelingstafel te zitten met de persoon wiens grond ze graag willen bemachtigen. Daarbij werd de stuurgroep (die inmiddels ontbonden was) nog de ruimte gegeven om in 3 maanden een alternatieve locatie te zoeken, zodat het dan tóch door kan gaan. Een onmogelijke opdracht natuurlijk gezien de gemeente zelf al jarenlang stukloopt op het verkrijgen van een juiste locatie. Als kers op de taart hoeven we als gemeenteraad niet op woorden als 'alternatief' te letten (waarmee de wethouder wil zeggen dat ook zij in de komende 3 maanden tóch dezelfde (niet alternatief) locatie proberen aan te kopen. 
Tel daarbij op dat scholen die behoren tot het MFA (terecht) eieren voor hun geld kiezen en zelfstandig verder kijken, terwijl de voetbalclub BZC'14 in duidelijke bewoordingen liet blijken nog amper een druppeltje vertrouwen over te houden aan het einde van de avond.

Het CCZ is in vergelijking tot het MFA wat dichter bij realisatie. Hoewel, door een gebrek aan leiding, coördinatie en communicatie loopt ook dit derde majeure project tegen zijn eigen onkunde op. Doordat er verschillende partijen betrokken zijn in verband met de gewenste overname van de Sint Maarten (van de PGZ) en de wens om hier een kerk van de stad te maken zorgt dit ook voor allerlei complicaties. Die zijn vooralsnog niet gladgestreken waardoor een definitieve overeenkomst ook hier nog niet dichterbij komt.

Oftewel, crisis alom. 

Catastrofe
De vraag is hoe nu verder. Op dit moment zijn de handelingen vanuit het college zo verknoopt, dat er geen weg meer terug is. De opbouw van de Griekse tragedie laat daarbij maar 2 mogelijkheden zien, ofwel een volledige ondergang (catastrofe) of een bovenmenselijke verzoening. Dat laatste scenario vindt helaas normaliter alleen in het theater plaats, en laat daar nu net de meeste toekomstmuziek in zitten.

De morele winnaar van die treurspel is immers vooralsnog de CCZ met als hoofdfunctie de nieuwe Poorterij met theater, aangevuld met enkele andere culturele organisaties en de gewenste kerkelijke aanvulling. De 'oude' Poorterij werd en passant ook nog even (noodzakelijk) financieel ondersteund met een flink bedrag waarmee ze de komende tijd de hoognodige reparaties kunnen uitvoeren. 

Peripetie
Een Griekse tragedie eindigt met dit bedrijf waarin een onverwachte omslag of omwenteling plaatsvindt die zal leiden tot de uiteindelijke afronding (ten goede of ten kwade) van dit drama. 

Tijdens de carrouselvergadering heeft een meerderheid van de partijen (6 (SP, D66, CDA, GL, BVNL, CU) om 4 (VVD, SGP, ZVV, PVDA) besloten dat het raadsvoorstel nog niet rijp is voor raadsbehandeling. Het college wordt dus wederom teruggestuurd naar de tekentafel. De hoop op verbetering, actie en daadkracht is inmiddels tot een minimum beperkt en de algehele stemming is zwaar gezakt naar mineur. 

Of wacht ons toch nog een plottwist?